24 Mart 2011 Perşembe

MadMen, 60'lar ve Reklamın Altın Çağı


Reklamın altın çağı 1960'lar olarak bilinir. Tıpkı dünyada büyük ilgi gören MadMen dizisinde canlandırıldığı gibi.

Reklam sektörünün dahi çocukları 1940'ların sonlarında ünlü Madison Avenue sahnesine çıkmaya başlarlar. 1960'lar, 1970'ler ise onların olgunlaşma dönemidir. Reklamcılığın en parlak günleri, altın çağı olarak tanımlanan dönemler.
Örneğin David Ogilvy 1949'da Madison Avenue'da ortaya çıkar ve bir daha da gündemden düşmez. İlk kez Hewitt, Ogilvy, Benson&Mather ismiyle reklamcılığa başlar. 1965'te Benson ayrılır ve yollarına bugün hala dünyanın en önemli reklam ajanslarından birisi olan Ogilvy&Mather adıyla devam ederler.

1960'lı yıllar Ogilvy'nin mesleğinin zirvesinde olduğu yıllardır ve o yıllar için Ogilvy "Hiç de büyük bir kar elde etmedik ama yaratıcılıktaki yetkinliğimizi göstermek için harika bir fırsattı o yıllar" der. Ogilvy ünlü Roll-Royce ilanını da bu dönemde yapmıştır.

BILL BERNBACH ve THINK SMALL

20. yüzyıl reklamcılığını en çok etkileyen isimlerin başında gelen William (Bill) Bernbach ise 1945'lerde Madison Avenue'de Grey Advertising'de kreatif direktör olarak çalışıyordu. Tesadüf bu ya O'da Ogilvy gibi tam da 1949'da iş arkadaşlarından biri olan Ned Doyle ile birlikte Maxwell Dane'i de alarak kendi ajansı DDB'yi kurdu.

1950'ler DDB ve Bernbach'ın reklamcılığın oturmuş değerleriyle hesaplaşma yılları oldu. 1959'da Wolksvagen için "Think small" reklamını yaptığında artık reklamcılığın en büyük devrimcisi kabul ediliyordu. Arabanın büyüğünün makbul olduğu yıllarda hem de savaştıkları bir ülkeden gelen küçük bir arabayı kabul ettirebilmek büyük bir yetenek istiyordu. Bunun için tüketicinin algısını değiştirebilme becerisi gerekiyordu ki, bu fazlasıyla Bernbach'ta vardı. "Think small" reklamı Advertising Age dergisinin seçtiği 20.yüzyılın en önemli 100 reklamı arasında birinci sırada yer almıştır.



LEO BURNETT VE ELMALARI

Leo Burnett ise Chicago'da 1935'lerde yeşil elmalarıyla birlikte reklam dünyasının sahnesine çıkar. Büyük krizden hemen sonraki yıllarda ajansını kuran Burnett'in ajansı her sabah güne resepsiyona konulan bir tabak elmayla başlar. Bu müşteriler arasında dalga dalga yayılır. Bugün hala bu gelenek dünyanın dört bir yanındaki Leo Burnett ajanslarında devam etmektedir.

Leo Burnett'in ajansı 1960'larda en parlak yıllarını yaşar ve o kadar büyür ki artık bir reklam devine dönüşür. Burnett bu ağır tempoya dayanamayarak 1967'de ajansın yönetiminden ayrılır.

Leo Burnett'in bizzat kendisinin yarattığı Marlboro Adamı ikonu 20. yüzyılın en çok bilinen ilk üç ikonu arasında yer alır. Marlboro kampanyası ise yine Advertising Age dergisinin 20.yüzyılın en büyük 100 reklamı arasında üçüncü sırada kendine yer bulmuştur.


MADMEN ve REKLAMIN ALTIN ÇAĞI

Son bir kaç yıldır tüm dünyada büyük ilgi gören, ödülden ödüle koşan Matthew Weiner'in yazdığı MadMen dizisi 1960'ların New York'unda reklamın altın çağını anlatıyor. Tabii biz ekran başında reklamların kendilerinden, yarattığı etkiden daha çok reklamcıları, reklamları yaratanları, birbirleriyle ilişkilerini izliyoruz.

Dizide herkes -ofis ya da ev olsun, ortamda çocuklar olsun olmasın farketmez- sigara içiyor, beyin fırtınası toplantıları genellikle viski içerek yapılıyor, kadınlar, kızlar kendilerine reklam sektöründe ya sekreter olarak yer bulabiliyor ya da yüksek egolu yaratıcıların seks objesi olmaktan öteye gidemiyor. 

Baş kahramanımız dürüst görünümlü, gizemli kreatif direktörümüz Don Draper ise hayatın gizemli karmaşık sarmalında kendine bir yol bulmaya çalışırken, her daim bunalımlı havasıyla harika kampanyalar yaratmaya devam ediyor.

Düşünüyorum da Don Draper hangisine daha yakın olabilir? Bernbach? Ogilvy? Burnett? Ya da başka 1960'ların yaratıcı dahileri? Kime yakın? Ünlü Madison Avenue 1960'ları mutlaka MadMen'deki gibi geçirmişti. İlişkiler, sosyal yaşam öyledir. Ama reklamın dahi çocukları öyle miydi? Emin değilim. Don Draper'ın hayatına bakalım: Yalanlar üzerine kurulmuş. İsmi, evliliği, karısıyla çocuklarıyla ilişkisi.

Bill Bernbach, David Ogilvy, Leo Burnett gibi 1960'ların dahi çocukları ne kadar Don Draper'a benziyorlardı? Bence hiçbiri benzemiyordu. Öyle olsaydı Bill Bernbach için bugün hala "Reklamcılığı yüksek bir sanat ve gerçek bir meslek haline getirdiği için büyük bir reklamcıdır" derler miydi? Bilemiyorum... 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder